26 Aralık 2009 Cumartesi
The Book of Eli (2010)
30 Kasım 2009 Pazartesi
Madeo (2009)
Film, zeka özürlü oğlunun cinayet zanlısı haline gelip hapse girmesiyle yıkılan bir anneyi ve oğlunun suçsuzluğunu kanıtlamak için debelenişini anlatıyor.
Senaryosu, kurgusu, imgelem özelliği ve müziklerinin kullanımıyla mükemmel sayılabilecek bir film. Bu nitelikler filme büyük ölçüde etkileyicilik katmış. Ayrıca anne rolündeki Hye ja Kim'in annelik içgüdüsünü çok iyi yansıtması, izleyiciyi etkileme konusunda ayrı bir öneme sahip. Kore kültürünün üllkemiz kültürüne benzerliğine de burada epey şahit oluyoruz.
imdb
Trailer
28 Kasım 2009 Cumartesi
Mommo - Kız Kardeşim
"Dokuz yaşında bir çocuk; hem ağabey, hem baba, hem anne, hem de bir bilge olabilir mi? Ayşe için olur. Ve hatta hiçbir şeyden korkmayan bir ağabeydir o. Annesiz iki çocuğun içinizi ısıtacak, kimi zaman gözünüzü yaşartacak öyküsü."
Yukarıdaki yazı filmin resmi sitesinden alıntı; ancak filmi özetlemeye yeter mi ya da filmi özetlemek gerekir mi? Bilemiyorum...
Bilemiyorum çünkü oldukça duru ve sakin anlatılmış bir film Mommo. Evet, filmde iki kardeşin daha küçük yaşlarda karşılaştıkları yoksulluk, yoksunluk durumları karşısında birbirlerine sarılarak yaşama mücadeleleri anlatılıyor. Fakat filmin sadeliği; filmi izleyicinin duygusal ve düşünsel yorumlarına göre yeniden şekillenmeye yönlendiriyor. Kısacası filmi izlerken filmi yeniden kurgulamaya vakit bulabiliyorsunuz.
Daha önce reklam sektöründe metin yazarlığı ve reklam yönetmenliği yapmış olan Atalay Taşdiken'in ilk uzun metrajlı filmi Mommo... İlk kez yönetmenlik koltuğuna oturmuş olmasına rağmen büyük başarılara imza atmış olması açısından filmin kendisi için önemi büyük olmalı. Büyük başarılardan kasıt; tabii ki yurt içi ve yurt dışı sinema festivallerinde topladığı ödüllerdir. Yoksa filmin herhangi bir ülkede hasılat rekorları kırdığı söylenemez. Özellikle ülkemizde sinema sahipleri ticari kaygılardan ötürü filmi oynatma konusunda kararsızlar...
Konusu itibariyle film çocuk oyuncular üzerine odaklanıyor ki filmi iyi ya da kötü yönde doğrudan etkileyebilecek bu durum oyunculukların başarılı şekilde icrasıyla filmin lehine olmuş. Ayrıca çocuk oyuncular; Elif ve Mehmet Bülbül'ün, filmin geçtiği Konya yöresinin çocukları olmaları filme büyük oranda gerçekçilik katmış. Hatta Can Dündar Milliyet'te yazdğı yazısında Elif'in hikayesini şöyle anlatmış :
"Elif Bülbül Konya’nın Hüyük ilçesi, Çavuş köyünde yaşayan 8 yaşında bir kız çocuğu... Mevlana İlköğretim Okulu’nda birinci sınıf öğrencisi... Bir gün beden eğitimi dersindeyken filmciler kameralarıyla geliyor okula... Öğrencileri sıraya dizip teker teker görüntülerini çekiyorlar. Elif mahcup; boynunu bükmüş, bir kenarda duruyor sessizce... Ama okula çocuk oyuncu bulmaya gelen Atalay ağabeyin gözü onun üzerinde... 5 ay sonra çekimine başlayacağı yeni filmi için herkes kast ajanslarından bir çocuk oyuncu bulmasını tavsiye etmiş; o ise, bu ilk filminde kendi toprağından, onun dilini konuşan bir köylü çocuğu oynatmaya karar vermiş. Çevredeki bütün ilkokulları dolaştıktan sonra Mevlana’ya gelmiş. Öbür 50 çocuğun çekimi bittikten sonra Atalay ağabey Elif’i çağırıyor kameranın önüne... Öyle utanıyor ki Elif, başını kaldıramıyor yerden; adını söyleyemiyor doğru dürüst... Öğretmeni durumu fark ediyor; yönetmenin kulağına eğilip sınıfta da pasif bir öğrenci olan Elif’in bu işin üstesinden gelemeyeceğini söylüyor, vazgeçmesini tavsiye ediyor. “Hayır” diyor Atalay Taşdiken: “Elif tam aradığım çocuk... Onunla çekeceğim bu filmi...” Hayatında hiç sinemaya gitmemiş Elif, bir sinema filminde başrol için seçiliyor. Ve peri masalı böylece başlıyor."
Duru anlatımına rağmen başarılı sinematografisiyle sıkmayan filmin bir diğer artısı ise Erkan Oğur'un müzikleri. Sanırım filmi izlerken öykünün içine daha bir girmemizi sağlayan en önemli etken de filmin gerçekçiliğinin yanında bu mükemmel Oğur çalışması.
Filmle ilgili bahsi geçen önemli bir noktaysa gerçek bir hikayeden uyarlanmış olması. Hatta yönetmen; asıl hikayenin daha sert olduğunu, kendisinin hikayenin bir çok yanını filme almadığını belirtmiş. Filmin başında "hikayenin gerçek kahramanlarına" adanmış olduğunu görüyoruz. Yönetmenin bu tavrıyla filmin "based on a true story" klişesine düşüp düşmediği ayrı bir tartışma konusu fakat Anadolu'da bu ve benzeri ve hatta bundan daha sert öykülerin yaşandığı zaten hepimizin malumuyken filmin, hikayenin gerçekliği üzerinden yükselmesi zaten beklenemez.
Ayrıca filmin Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik tarafından resmi olarak okullara ve öğrencilere tavsiye edildiğini de söylemeden geçmeyelim. Tabi bu konunun filmin "Almanya’da okullar için özel proje konusu yapılması" ya da "Alman çocuklarının göçmenlere bakışını değiştirecek bir film olduğunun yazılması" ile ilgisi var mıdır? Bilinmez.
Her halükarda Türk sinemasının nitelikli bir örneği olan film; çocukları korkutmak için uydurulan Mommo isimli "ecinni"nin aslında hayatın ta kendisi olduğunu göstermek için güzel bir yol seçmiş. Filmi izledikten sonra bir noktaya ulaştırmak izleyiciye bırakılmış.
7.5/10
26 Kasım 2009 Perşembe
500 Days Of Summer (2009)
Bazı zamanlar olur hayatınızda. Hiç birşey için çaba sarfedemez, uğraşamaz, üşenirsiniz. Öyle bir dönemin içerisindeyim ben de şu sıralar. Öyle ki izleyeceğim filmleri bile anlaşılabilir konular üzerine kurulu; kurguyla, göndermeyle uğraştırmayacak türden seçiyorum.
Malum havalar da bir değişik, bir anda hava kararıyor, güpegündüz her taraf sis oluyor falan. Dışarı adımını atası gelmiyor insanın. Ben de atmadım haliyle. Koca bir fincan kuşburnu yapıverdim kendime, çektim yorganı burnuma kadar. Uğraştırmasın istiyorum ya hani, öyle bakınıyorum romantik komedilere. 500 Days of Summer diye bir film takıldı gözüme. Hah dedim tam benlik! Ama nerden bilebilirdim hastası olacağımı, o alıştığımız klişe romantik komedilerden olmadığını.
500 Days of Summer, 9 Ekim 2009’da ‘Aşkın 500 Günü’ adıyla girmiş Türkiye’de vizyona. İlgi gördü mü, izlendi mi hiçbir fikrim yok, zira ben de farketmemiştim vizyona girdiği tarihlerde.
Yönetmen Marc Webb, aslına bakarsak video klip işleri ile uğraşmış bugüne kadar. Bir çok ünlü sanatçı/grupların video kliplerine imza atmış. Araya birkaç tane uzun metraj sıkıştırmış sadece. Marc Webb imzası taşıyan bir yapımı ilk defa izliyorum ben de. Gayet başarılı buldum kendisini, uzun metrajda pek tecrübeli olmamasına rağmen hiçbir eksiklik hissetmedim, hatta yazının sonlarına doğru değineceğim, beni benden alan birkaç detay var ki aman aman.
Joseph Gordon-Levitt ve Zooey Deschanel başrolleri paylaşıyor Aşkın 500 Günü’ne. Zooey ablamızı tanımayan yok, bakışlarıyla her duyguyu ifade edebilcek yetiye sahip kendisi. Joseph Gordon ise eşsiz bir oyunculuk sergiliyor film boyunca.
Çok fazla spoiler vermemeye çalışırak biraz da filmden bahsedelim.
‘Boy meets girl. Boy falls in love. Girl doesn't.’ Filmin tagline’ı filmin konusu hakkında ufak bir fikir sahibi olmanızı sağlıyor aslında. Aynı kurumda çalışan Tom ve Summer tanışır, ve ismini koyamadıkları 500 günlük ilişkilerini/yaşadıklarını bize aktarır ‘500 days of summer’.
Anlatılan 500 gün içerisinde sürekli bir gülümseme modunda izliyoruz filmi. Ya konuşmalara gülüyoruz, ya da kendimizden birşeyler buluyoruz karakterlerde. Filme ait anlatılacak çok detay mevcut, ama ‘şurasını da mı yazsam, bak şu sahnede ne acaip bir replik vardı’, diyerek filmin içeriğine girecek olursam, tüm filmi anlatmadan çıkamayacağıma eminim. O yüzden filme ait detayları burada kesiyor, bu birbirinden şahane detayları siz değerli izleyicilere bırakıyorum efenim.
Yönetmen Marc Webb, filme konu olan 500 günü kronolojik bir sırayla işlememiş. Bir anda 303. Günü anlatırken, bir sonraki sekansta 15. Günü yaşıyor Tom ve Summer ikilisi. Bu anlatım şekli de filme ayrı bir hava katmakla birlikte, ilişkinin ilk günleri ile son günleri akılda kalıyor sürekli. Dünü, yarını olmayan bir anlatım stiliyle işliyor konuları.
Filmi klişe olan bir mutlu sonla bitirmemekle kalmamış, şahane bir finale imza atmışlar. 500 days of summer biter, … day of autumn başlar. Çok leziz. Ayrıca ‘expectations/reality’ sahnesi görülmeye değer.
Evet itiraf ediyorum ön yargıyla yaklaştım, kuşburnu yudumlarken, uykuya dalar bugünü de böylece kapatırız diyordum filme başlarken. Yanılmışım. Küçük detaylara, işleyişe ve özellikle soundtracklere hasta oldum. Uzun zamandır dinlediğim en iyi soundtracklere sahip 500 days of summer.
Son olarak afişten bir alıntı yaparak, sizlere deli gibi öneriyorum bu nacizane filmi.
‘This is not a love story. This is a story about love.’
7/10
http://www.imdb.com/title/tt1022603/
24 Kasım 2009 Salı
Pandora'nın Kutusu (2009)
Film’in izlenmesinin üzerinden 24 saat kadar geçti ve artık yarım kalan giriş cümlesinden devam edebilirim. Film sene başın da gösterime girmiş ancak doğal olarak fazla reklamı dönmediğinden ve bir kaç salon da gösterime girmesi nedeniyle çok sonraları izleme fırsatına nail oldum.
Pandora’nın kutusu yunan mitolojisin de pandoranın merakına yenik düşüp açtığı ve kötülükler birbir ortaya saçıldığı bir durumu simgeliyor film ise aynı ortak payda da farklı bir il de yaşayan alzheimer hastası ‘nusret teyze’nin (Tsilla Chelton) kaybolması sonucun da kardeşlerin hayatlarını tekrar sorgulamaları üzerine gelişiyor.
Not: Ayrıca film, sinema dünyasının ünlü festivallerinden olan San Sebastian Uluslar arası Film Festivalin de ‘Altın İstiridye’ ödülüne layık görülmüş.
http://www.ustaoglufilm.com/pandoranin_kutusu/
28 Ekim 2009 Çarşamba
The Taking of Pelham 1 2 3 (2009)
27 Ekim 2009 Salı
Orphan (2009)
Bu yaz sonu ülkemizde 'Evdeki Düşman' adıyla da gösterime giren 'Orphan' adlı filmden bahsetmek istiyorum dostlar, uzun süredir yazmıyordum bu suskunluğa biraz ara verelim istedim…
Afişi gördükten sonra The Ring filminden Samara Morgan aklıma gelmedi desem yalan olur, ama izledikten sonra gördük ki samara bu kızın yanında gerçekten halt etmiş . Yönetmen koltuğun da casting konusunda gayet başarısız olan (bknz: House Of Wax) Jaume Collet-Serra oturuyor olmasına karşın oyuncu seçimlerinin çok başarılı olduğunu söyleyebilirim.
123 dk‘lık süresi ile gayet uzun ve yer yer insanı sıkan bir tempoya sahip, ancak son final bölümü tüm bunları unutturacak kadar güzel hazırlanmış. Şu ana kadar filmin artılarından bahsettik ancak yadsınamayacak kadar kötü noktaları da yok değil; gerilim oluşturmak adına yıllardır kullanılan klişe ses efektleri ve buzdolabının garip bir uğultu ile beraber kapatılması gibi şeyler artık yeter dedirtiyor.
Bir gerilim filmi olarak beklentileriniz bu yönde olmasına karşın son bölüme kadar ‘Esther’ adlı karaktere antipati besleyerek geçiriyorsunuz yani bu karakter sizin üzerinizde bir gerilim unsuru oluşturmuyor. Ayrıca kurgu konusunda da eksikleri olduğunu düşünüyorum, bu kadar uzun bir filme akıcılık katması muhtemel şeyler eklenmemiş ve final bölümüne kadar konunun alt metni hakkında sadece oyuncular arasındaki diyaloglar sayesinde bilgilendiriliyorsunuz bunlar flashback ler ile desteklenmiş olsa daha güzel bir seyirlik haline gelebilirmiş.
Her zaman olduğu gibi filmle ilgili beklentileriniz ne kadar az olursa o kadar keyif alacağınıza eminim. İyi seyirler.
6,5 / 10
http://www.imdb.com/title/tt1148204/
http://orphan-movie.warnerbros.com/
28 Eylül 2009 Pazartesi
Låt Den Rätte Komma In (Let The Right One In) (2008)
İşte bu sorunun cevabını almanızı sağlayacak film ... 2008 Aralık'ında dünyanın muhtelif yerlerinde gösterime giren İsveç yapımı bu film, özellikle Holywood'un ekmeğine yağ süren büyük bir "korku" klişesini yıkıyor. Holywood bunun üzerine nasıl geçeck acaba? şeklinde düşüncelerin lüzumu yok zannımca. Keza kendileri ya filmi alır daha güzel efektlerle yeniden gösterime sokar ya da benzer bir konuyu farklı bir isimle piyasaya sürer(remake diyalla). Bu film hakkında sanırım kendileri pek birşey yapamayacaklar, özel efektlerden gerçekçiliğe ve hatta oyunculuğa tam anlamıyla bir şaheserle karşı karşıya kalmış durumdalar çünkü.
Oskar'ın hayatı hergün okul arkadaşlarından işkence görmek ve odasında yalnızlığıyla cebelleşmek gibi rutin meselelerle geçmektedir. Bu sırada yan dairesine yeni taşınmış olan kendisinden birkaç yaş büyük (12 yaşındaki) Eli'yle tanışır. Ve aralarında duygusal bir yakınlaşma başlar.
Tam buraya kadar klasik bir dram /romantik filmin işleyişini özetleyebilmiş oluruz. Ancak film türdeşlerinden burada kopuyor. Çünkü küçük Eli bir vampirdir. Hem de Bram Stoker'ı depresyona sürükleyecek cinsten bir vampir...
Film, İsveç sinemasının soğuk, gerçekçi ve katı havasına eklediği korku öğelerini aynı gerçekçilikle yansıtıp tırım tırım tırsıtırken aynı zamanda insanın dudağına sıcak kanlı bir öpücük konduruveriyor dersem radikal gazetesi haftasonu eki yazarları gibi kolpa bir izlenim bırakmış olurum sanırım. Ama konu hakkında daha güzel bir ifade cümlesi gelmiyor aklıma.
Özellikle başroldeki çocuk oyuncuların (Kåre Hedebrant ve Lina Leandersson) mükemmel oyunuyla bağlılık, aşk gibi konuları anlatırken toplumsal cinsiyet gibi bir konuya da inceden değinen film; vampir klişelerini de oldukça güzel işleyerek Stoker'ın kemiklerini sızlatıyor alenen.
John Ajvide Lindqvist in aynı adlı romanından uyarlanan film şimdiye kadar izlediğim en farklı, en sürükleyici, en ağız burun uyuşturan filmler arasına girdi bile.. Hatta bazı kısımlarda Ondskan' ı hatırlattı. En az üç kere daha izlerim ben.. Siz bir kez de olsa bir göz atın bakalım..
9.5/10
http://www.imdb.com/title/tt1139797/
http://www.lettherightoneinmovie.com/
24 Eylül 2009 Perşembe
Baran (2001)
"Benimle bir parça ekmeğimi paylaşır mısın?"
Rang-e khoda (Allah'ın Rengi), Bacheha-Ye aseman (Cennetin Çocukları) ve Pedar (Baba) gibi İran'ın seçkin filmlerine imza atan usta yönetmen, senarist (belki bir mutasavvıf) Majid Majidi'nin 2001 yapımı filmi.
Film, dini baskı ve yoksulluk nedeniyle İran'da bulunan Afganların yaşam zorluklarını anlatıyor.
İranlı genç bir inşaat işçisi olan Lateef (Hossein Abedini - bkz. Pedar) kolay olan işini elinden alan Afgan çocuğa zulmetmeye başlar. Kendisini tanıdığında ise işler tamamiyle değişecektir.
Film, izleyiciye verdiği şu bilgiyle başlıyor;
1979'da Sovyetler Birliği Afganistan'ı işgal etti. Sovyetler 10 yıl sonra geri çekildiğinde ülkenin eski halinden eser kalmamıştı. Bu yıkımla birlikte sonrasında başlayan iç savaş, Taliban rejiminin zalim saltanatı ve 3 yıllık kuraklık, milyonlarca Afganın ülkelerinden kaçmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'in tahminine göre İran, şu anda 1,5 milyon Afgan mülteciye ev sahipliği yapıyor. Yeni nesilin büyük bir kısmı İran'da doğdu ve ülkelerini hiç görmediler.
http://www.imdb.com/title/tt0233841/
16 Eylül 2009 Çarşamba
Biraz da İğrenelim (Part - 1)
Bu iğreti vaziyetlerden ilki “dilimize çevrilen film isimleri”dir. Genel olarak internet üzerinde; özel olarak da sözlüklerde bu konuyla ilgili dökümanlara rastlamanız mümkün. Ben bir de kendi gözümden bu olayı neşredeyim istedim.
Konuyla ilgili alacağımız temel örnek “Eternal Sunshine Of The Spotless Mind” olacak sanırım. Bildiğiniz üzere Jim Carrey ve Kate Winslet’in başrollerini paylaştığı bu güzide film. Nice Melis’in gönül kapılarını aralamasına sebebiyet vermiştir. Sadece duygusal Melisler değil; benim gibi ruhsuz alet çantası aparatları dahi etkilenmişlerdir bu filmden. E tabi nefis konu, muhteşem işleyişe uygun bir de güzel isim bulmuşlar. Ancak film ülkemizde hepimizin bildiği üzre “Sil Baştan” olarak gösterime girdi. Ve bize de bu güzelim filmi bir Pazar akşamı Kanal D’de çekirdek çitleyerek izlemek kaldı.
Bu gibi birkaç filmi sıralamak ve sizlere hatırlatmak istiyorum izninizle :
The Bucket List (2007) : Başrollerini Jack Nicholson ve Holywood'un Münir Özkul'u Morgan Freeman'ın oynadığı bu muhteşem film; hayatlarının son dönemlerini yapmak istedikleri herşeyi yaparak geçirme arzusuna sahip iki ihtiyar delikanlının hikayesini anlatmakta. Filmin dilimize çevirisi "Şimdi Ya da Asla".
Oldboy: İhtiyar delikanlılardan bahsetmişken; Chan-wook Park'ın yönettiği 2003 tarihli bu eşsiz intikam hikayesi de dilimize İhtiyar Delikanlı olarak çevrilmiş.
Stepmom : Başrollerinde Julia Roberts, Susan Sarandon ve Ed Harris' in oynadığı duygusal film. Sırf şu yanda görmüş olduğunuz afişteki kadınların pozisyonu ve afişe bakan adamın aynı anda radyoda çalan Songül Karlı türküsü "Omuz Omuza Gardaş"'ı dinlemesi sebebiyle filmin Türkçe'ye çevirisi Omuz Omuza olarak yapılmıştır.
Leon : Zamanında hepimizin baştacı ettiğimiz 1994 tarihli efsane film. Yönetmen Luc Besson. Bu filmde yukarıda verdiğim örneklere nazaran daha farklı bir durumla karşı karşıyayız. Yukarıda gördüğümüz bazı çevirilerde İngilizce'de mevcut bazı terim veya deyimlerin Türkçe içerisinde bulunmaması sonucunda ortaya çıkan alakasızlıkların mevcudiyeti dikkatinizi çekmiştir. Bu noktada çeviriyi yapanlara sinirlenme kat sayımız söz konusu Leon olduğunda oldukça artıyor. Çünkü çeviren abimiz ya da ablamız; filmin orjinal isminin (Leon) yetersiz olduğuna kanaat getirmiş olacak ki filmin çevirisini bize aynı zamanda filmin temasını özetleyebilecek şekilde yapmış; Leon : Sevginin Gücü...
Good Bye Lenin! : Muhteşem bir film. 2003 yapımı "Alman" filmi. Yönetmen Wolfgang Becker. Demokratik Alman Cumhuriyeti'nin yıkılmasına yakın komaya giren anne ve uyandığında karşılaştığı kapitalist ülkesini görüp komple diyar değiştirmemesi için çabalayan oğlunun dramatik hikayesi. Şimdi bu film enfes bir kapitalizm eleştirisi ve bir Alman filmi arkadaşım. Hadi bunları anlamadın isminin sonunda ki ünlemi (!) de mi görmedin yahu! Tamamen ironik olan bu ismin Türkçeye çevirisi Elveda Lenin. Çeviriyi bu sefer tutturdun da gene gol değil sayın abim...
There's Something About Mary : Buna hiç girmiyorum. Konuya gerek yok. Kolpa Amerikan komedisi. Velakin arkadaş öyle bir çevirmişsin ki ben o çeviriyi okuyana kadar ingilizce gramerimi geliştirirdim. Dili dönmüyor ki insanın. Ah Mary Vah Mary. Ben bizzat yaşadım bu olayı : ah veri vah veri'ye bir bilet lütfen..
Bir de tabi imam ve cemaat ilişkisinin daha açık şekilde karşımıza çıktığı bir durum da korsan cd çevirileridir. Adamlar haklı tabi. Hatta yeryer orjinalinden daha iyi çalışmalar çıkabiliyor.
Bizzat gördüklerim :
House of Wax : Sırf afişin verdiği gazla Eriyen Kadın...
Edukators Yine bir afiş çalışması; Kanlı Duvar.
Bu örnekler böyle sürüp gider. Şarkı ya da film isimlerinin çevrilmemesi sanıyorum hepimizin tercihidir. Ya da film isimleri çevrilirken yapımcı firmanın belirlediği çeviriler kullanılmalıdır ki yapımın anlam bütünlüğü bozulmasın. Bu da yazıdan çıkarılabilecek ana fikirdi. Ya da değildi. Bilmiyorum...
9 Eylül 2009 Çarşamba
Machuca (2004)
8 Eylül 2009 Salı
Il y a Longtemps Que Je T'aime (2008)
Tabi bu filmin de, artıları olduğu kadar eksileri mevcut. Yönetmenin, neredeyse film boyunca omuz planı ve yakın plan yüz çekimleri, kimi noktalarda "cuk " otursa da, çok sık kullanıldığından ötürü, istenen etkiyi bırakmıyor seyirci üzerinde. Tabi ki bu hata olarak değerlendirilebilecek yöntemi, yönetmenin ilk filmi olmasına bağlayabiliriz.
8 / 10
http://www.imdb.com/title/tt1068649/
5 Eylül 2009 Cumartesi
Bacheha-Ye aseman (Children Of Heaven) 1997
"Fıtrat diliyle yapılacak filmler bütün insanlığın gönüllerini fethededecektir" diyor filmin yönetmeni Majid Majidi. Kendisinin de fıtrat; yani karakter ağırlıklı sinemasıyla gönülleri (en azından benimkini) fethettiğini söylemek yanlış olmayacaktır.
Tahran doğumlu yönetmenin ve İran sinemasının en beğenilen filmlerinden biri olan Bacheha-Ye aseman, iki kardeşin ve bir çift ayakkabının hikayesi... Ali; kız kardeşi Zehra'nın ayakkabılarını tamirciden alıp eve götürürken kaybeder. İran'ın gecekondu bölgesinde yaşayan ailenin bırakın yeni ayakkabılar almayı; kiralarını dahi verecek durumları yoktur. Henüz ilkokul çağında olmasına rağmen iki kardeş durumun farkındadır ve hem ailelerine yük olmamak hem de babalarından gelecek cezadan korktukları için bu durumu aralarında sır olarak tutmaya karar verirler. Ali'nin spor ayakkabılarını dönüşümlü olarak kullanmaya başlayan küçük kardeşler artık okula yetişebilmek için ekstra çaba harcamak zorundadırlar.
Dedik ya fıtrat dili diye; filmi izlerken minimalist yaklaşımlara, davranış biçimlerindeki hassasiyete kendinizi o kadar kaptırıyorsunuz ki ortalama bir Holywood filminde karşılaşacağınız aksiyonun binde biri kadar bir hareketlilik esnasında nefesinizi tutuyorsunuz. Kendinizi karakterlerle özdeşleştirmek yerine onlara duyduğunuz yoğun sempati ve sevgi sizi bu hissiyata mecbur kılıyor. Film iki kardeşin, bir çift ayakkabının ve yoksulluğun da hikayesi aynı zamanda... Ama özellikle son zamanlarda Türk sinemasında da popülist örneklerine rastladığımız gibi duyguların arabesk biçimde sömürülmesi şeklinde değil; tamamen edebi bir akıcılıkla ve tamamen sanatsal estetik duyguları tatmin ederek işliyor konuyu. Kapı komşumuz olmasına rağmen çoğumuz için "kara bir perde" gibi görünen İran'ın gettolarındaki yaşama tanık olurken; aynı zamanda metropoldeki inanılmaz hayatın bu gettolardan nasıl milyonlarca kilometre uzaktaymış gibi durduğuna şahit oluyoruz.
Film çocuk oyuncularla bu tür filmlerin çekilebilmesinin yarattığı zorlukları ustalıkla aşmış vaziyette. Ali ve Zehra rollerindeki çocuk oyuncular; Amir Farrokh Hashemian ve Bahare Seddigi henüz yaşları çok küçük olmasına rağmen oldukça iyi bir oyunculuk sergilemişler.
En iyi yabancı film dalında oscar adayı olmuş film; izledikten sonra hafif acı bir gülümsemeyle başbaşa bırakıyor sizi. Kurduğumuz sistemin dünyanın heryerinde; hayatı elinden alınmış masum çocuklar bıraktığını yüzümüze o kadar duru şekilde vuruyor ki yarattığı hissiyat uzun süre gırtalğınızda kocaman bir yumruk olarak kalıyor.
Çok yakınında bulunan farklı bir dünyayı görmek isteyenlerin oldukça zevk alacağı bir film...
8 / 10
http://www.imdb.com/title/tt0118849/
31 Ağustos 2009 Pazartesi
The Wolfman (2010)
Şu zamana kadar en yalın halinden, en fantastik haline kadar (Underworld serisi) bir dolu kurt adam temalı film izledik, izleyiciye bir şey katmayan çerez olarak nitelendirdiğimiz ve nezdimde basit aynı zamanda aşırı ticari Hollywood action’larından öteye gidemediler hiçbir zaman.
Hazır Hollywood‘tan bahsetmişken, son yıllarda çekilmiş onlarca çizgi-roman uyarlaması ve re-make yapımlardan sonra senaryo konusunda nasıl bir darboğaz da olduklarını tekrar ispatlamış oldular.
Yazıya başlamadan önceki amacım Hollywood’u yermek değil sadece ‘The Wolfman’ hakkında sizi biraz olsun bilgilendirmekti. O yüzden bu konuyu es geçip filmden biraz bahsedelim;
Öncelike ilk göze çarpan oyuncu kadrosunun gayet sağlam isimlerden oluşması bunlardan bir kaçını saymak gerekirse Anthony Hopkins, Benicio Del Toro ve Matrix filminde Ajan Smith rolünden tanıdığımız Hugo Weaving yer alıyor. Yönetmen koltuğunda ise Jumanji, Jurassic Park 3 ve Hidalgo filmlerinin yönetmeni Joe Johnston oturuyor.
Filme ait tanıtım yazısından anlaşılan senaryonun klişe olmasının yanın da, oyunculuk ve makyaj açısından gayet güçlü olduğunu da sözlerime eklemeden geçemeyeceğim, bu konuda iddialı olmamı sağlayan kesinlikle X Men serisinden hatırladığımız ‘Mystique’ karakterinin makyajında imzası bulunan Rick Backer’ın bu filme de el atmış olması.
The Wolfman Türkiye gösterimi şu an için (Imdb’nin yalancısıyım) 19 Şubat 2010 gibi gözüküyor. Kış sezonu ve gişe hasılatı için gayet iyi bir tarihe benziyor. Filmi görmek için birçok sebebimiz olduğu gibi hiç ilgilenmemek için de bir çok sebebimiz var. Gerisi size kalmış… Şimdiden izleyecek olanlara iyi seyirler…
27 Ağustos 2009 Perşembe
Inglourious Basterds (2009)
Filmin konusuna baktığımızda, iki farklı olay örgüsü karşımızda duruyor. Birincisi, 2. Dünya Savaşı zamanında ailesi Nazilerce katledilmiş Shosanna Dreyfus (Mélanie Laurent) adlı Yahudi bir genç kızın intikam öyküsü. İkincisi ise kendilerine Inglourious Basterds adını takmış, çoğu Amerikalı – Yahudi olan bir grup askerin Nazi avını anlatan bölüm. Senaryonun yazılım sürecinde, Tarantino başlarda filmi birinci olaydan ibaret tutmuş, fakat daha sonradan olaya Basterds bölümünü de dahil etmiş ve filmin adını "Once upon a time in Nazi-occupied France" ın yerine "Inglourious Basterds" olarak değiştirmiştir. Bu iki olay örgüsü film içerisinde çeşitli düğümlerin oluşmasına neden oluyor ve filmin sonlarına doğru da bir çakışma noktasında buluşuyorlar. Her iki olayın içerisinde de yer alan Nazi faktörü bu olayları birbirine bağlayan en önemli unsur olarak beliriyor. Özellikle Shosanna’nın ailesini katleden Albay Hans Landa’nın (Christoph Waltz) film içerisindeki kötü adam profili son yıllardaki en iyi "kötü adam" performanslarından. Cannes'da en iyi erkek oyuncu ödülünü de alan Waltz'un film içerisinde kullandığı Almanca, Fransızca ve İngilizce dillerine hakimiyeti tek kişilik bir şova dönüşüyor. Özellikle akıllara kazınacak bir İtalyanca konuşması var ki, lütfen el hareketlerine dikkat edin izlerken. Albay Hans Landa'nın, nam-ı diğer "Jew Hunter", elinden kurtulan Shosanna, Paris’te Marcel adlı siyahi sevgilisi ile sanat filmleri gösteren bir sinema işletmektedir. Kendisine abayı yakan bir Alman Askeri'nin belirmesi ile Landa ile Shosanna'nın yolları tekrar kesişecektir. Asker Fredrick Zoller (Daniel Brühl), ülke tarafından kahraman olarak görülen bir askerdir ve bu kahramanlığı da kendisinin başrolünde yer aldığı Nation's Pride adlı film ile taçlandırılmıştır. Filmin prömiyerinin Shosanna'nın sinemasında yapılmasına karar verilmesi ve gösterimin güvenliğinden sorumlu Landa'nın belirmesi, Shosanna'nın içerisindeki intikam ateşini fitillemiştir. Diğer taraftan Teğmen Aldo "Apachi" Raine'in (Brad Pitt) önderliğinde kurulan Basterds ekibinin her üyesi, teğmenlerinin istediği gibi adam başı 100 Nazi kafa derisi yüzmek için yola çıkmışlardır. Alman bir aktris olan Bridget von Hammersmark'ın (Diane Kruger) casus olarak yardımı ile Basterds grubunun yolu da bu film gösterimine düşecektir.
Jew Hunter, Apachi, The Bear Jew ve diğerleri…
Filmdeki performanslara baktığımda, Waltz ve diğerleri ayrımını yapmak benim için çok kolay. Hatta Brad Pitt ile karşılıklı oynadıkları sahnelerde, Pitt'i baya baya ezdiğini söyleyebilirim. Brad Pitt, film içerisinde kullandığı aksanı, Tarantino ustanın boynuna kondurduğu koskoca bir kesik izi ve çıkık bir çene ile takındığı hafif çemçük duruşu biraz abartıya kaçırsa da başarı ile sergiliyor. Diane Kruger ise canlandırmış olduğu casus rolünde, Waltz gibi dile hakimiyeti ile ön plana çıkıyor. Almanya'da doğup, Fransa'da yaşamakta olan aktris bu iki ülkenin dillerini de beceri ile kullanıyor. Bir de İngilizce konuşurken, Amerikalıların dil öğrenmeme özürlülüğüne dem vuruşu var ki, rolünde zirveye çıktığı noktadır benim için. Shosanna rolünü canlandıran Mélanie Laurent'in performansı ise film içerisinde sürekli bir yükselişe sahip. Bu yükseliş, Kill Bill filmindeki başka bir Tarantino karakteri olan O-Ren Ishii'nin gelişimi ile ortak yönler taşısa da (ailelerinin katlediliş tarzları ve buna tanık olmaları) daha çok Uma Thurman'ın canlandırdığı Gelin karakterine benzemektedir. Her iki karakter de film içerisinde duygusal değişimlerini rahatlıkla sergilemektedirler. Bu filmde görülen değişim de, ailesinin öldürülmesine tanık olan küçük bir kızın, yaşamak için arkasına bakmadan koşan bir kızdan, official olmasa da nasıl bir "basterds" kızına dönüştüğü ile ilgilidir. Ayrıca filmdeki 5 ayrı bölümden birisi olan Operation Kino bölümünde basterds ekibine dahil olan Teğmen Archie Hicox'u oynayan Michael Fassbender, Waltz'u takiben en iyi ikinci performansı sergiliyor. Bu ana rollerin dışında, Basterds ekibinde yer alan diğer etkileyici rollerin sahipleri, tüm film boyunca neredeyse bir cümle kurmadan seyircinin beğenisini kazanan gerçek bir Tarantino zihni ürünü olan Çavuş Hugo Stiglitz rolündeki Til Schweiger ve Death Proof'tan da tanıdığımız Omar Ulmer karakterine giren Omar Doom. Ayrıca filmde Martin Wuttke'nin sergilemiş olduğu bir Adolf Hitler performansı var ki, okuduklarımın ve bildiklerimin aksine Hitler mizahi sınırları zorluyor. İşte performaslarda bu kadar… Tabi ki bu kadar değil. Eli Roth üzerine konuşmadan bu yazı tamamlanabilir mi? Oynamış olduğu Donny "The Bear Jew" Donowitz rolüyle Hostel filmlerini yönetmekten sıkılmış olacak ki, Tarantino'nun eline verdiği beyzbol sopası ile dehşeti bu sefer kendisi yaratıyor.
Bir detay var ki filmin içinde filmden öte...
Sonuç olarak film 153 dakikalık uzun süresi ile gayet başarılı ve akıcı bir öyküye sahip. Ki bu akıcılık "Pulp Fiction" daki gibi farklı olay örgülerinin buluşması ile de zirve yapıyor. Ama dersen ki bu film en iyisi mi? Ben de sana git "Pulp Fiction" izle derim. Tarantino diğer filmlerini bu filmi çekmek için bir hazırlık olarak görebilir ama benim için hala tüm Tarantino filmlerini izlemek "Pulp Fiction" ı izlemek için yapılacak bir hazırlıktır. Annesi gibi Kızılderili olan Apachi Aldo'yla kendisini özdeşleştirip: "That’s my masterpiece" diye röportajlarında filmini vurgulayan Tarantino'nun Nazi işgali altındaki Fransa'da çektiği bu Spaghetti Western kesinlikle yönetmenin psikopat bir sinefil olduğunu bariz bir şekilde seyirciye hissettiriyor. Bu sebeple sana tavsiyem git ve izle.
Modern Times (1936)
Sanat dallarında "en iyi" sıfatına pek sıcak bakılmaz. Ancak bazı isimler var ki, yapıtlarıyla yerlerini belirlemişlerdir. Sinema tarihinin şüphesiz en büyük ismi olan Charlie Chaplin gibi.
Yazarken, kamera önünde ve arkasında, piyano başında, dekorlarda, yani komple her şeyin Chaplin ürünü olduğunu bilmek, ve kendi zamanının çok ilerisinde olması, bu tespiti haklı kılıyor.
Chaplin'in en iyi filmlerinden biri olan Modern Times, kapitalizme ve dolayısıyla çarpık bir modernizme, fabrika işçisi gözünden olabilecek en eleştirel şekilde bakıyor.
Film, zamanının çok ötesinde. Ayrıntılara bi dolu şey sığdırılmış. İzleyiciyi defalarca hayrete düşürüyor. Özellikle çekildiği tarih dikkate alındığında, yani bundan 70 sene öncesinin sinema teknolojisiyle çekildiği düşünüldüğünde bu hayretler çok daha fazla oluyor.
Velhasıl; Daha fazlasını arayan patron, ve mutluluğu arayan Chaplin'in hikâyesi.
http://www.imdb.com/title/tt0027977/
24 Ağustos 2009 Pazartesi
Donnie Darko (2001)
**** MAD WORLD
All around me are familiar faces
Worn out places, worn out faces
Bright and early for their daily races
Going nowhere, going nowhere
Their tears are filling up their glasses
No expression, no expression
Hide my head I want to drown my sorrow
No tomorrow, no tomorrow
Children waiting for the day they feel good,
Happy birthday, happy birthday,
And I feel the way that every child should,
Sit and listen, sit and listen
Went to school and I was very nervous
No one knew me, no one knew me
Hello teacher tell me what's my lesson
Look right through me, look right through me
And I find it kind of funny, I find it kind of sad
The dreams in which I'm dying are the best I've ever had
I find it hard to tell you, I find it hard to take
When people run in circles it's a very, very
Mad world
Mad world
Enlarging your world
Mad world
"Every living creature on earth dies alone." Roberta Sparrow
Gand
http://www.imdb.com/title/tt0246578/